Gorce
Gorce masyw górski w Beskidach Zachodnich. Nazwa „Gorce" związana jest prawdopodobnie ze słowem „gorzeć" (palić się, płonąć) i pochodzi od sposobu uzyskiwania polan śródleśnych metodą żarową. Spotykana jest już w aktach z 1254 roku (item mons Gorcz nuncupatus), używał jej Jan Długosz w 1480 (in monten Gorcz). W innych źródłach można też spotkać nazwę „Górce", która być może oznaczała niskie góry. Osobliwością Gorców jest występowanie rozrogu. Jest nim Turbacz (1310 m n.p.m.), od którego we wszystkich kierunkach odbiega 7 grzbietów górskich o różnej długości. Rozróg jest to grupa lub masyw górski, w obrębie, którego grzbiety rozchodzą się z najwyższego wzniesienia w różnych kierunkach. Wznoszące się wysoko nad otaczającymi je dolinami szczyty Gorców są tagodne, kopulaste, wyrastające niewiele ponad grzbiet. W Gorcach jest 11 ważniejszych dolin, z czego pod Turbacz podchodzi pięć. Najdłuższa to dolina Kamienicy (33 km), a najobszerniejsza - dolina Ochotnicy (109 km²). Gorce zbudowane są z fliszu karpackiego, który powstał na dnie morza, a potem uległ wypiętrzeniu. Spływające z gór wody wyrzeźbiły głębokie V-kształtne doliny z licznymi wodospadami, progami i gruzowiskiem dużych i mniejszych głazów. Na stromych zboczach znaj- dują się liczne osuwiska, głębokie wąwozy, wychod- nie i wiele źródeł. Na terenie Gorców występuje 186 gatunków kręgowców, w tym 2 gatunki ryb, pstrąg potokowy oraz głowacz pręgopłetwy, 8 gatunków płazów, w tym traszka karpacka, 5 gatunków gadów, 125 gatunków ptaków, w tym bardzo rzadkich w skali europejskiej: głuszec, dzięcioł białogrzbiety, sóweczka, puszczyk uralski, i 46 gatunków ssaków. Na pierwszym miejscu należy wymienić duże drapieżniki: wilka i rysia. W Gorcach występują borsuk, gronostaj, koszatka, mroczek posrebrzany, mroczek pozłocisty, podkowiec mały, popielica, rzęsorek mniejszy, wydra oraz żbik. Góry te zamieszkuje 9 gatunków nietoperzy. Gorce licznie zamieszkują ssaki kopytne, jak sarna, jeleń i dzik. Poza tym występuje tam ponad 1000 gatunków bezkręgowców, w tym 23 endemity karpackie lub karpacko-sudeckie. Na polanach żyje wiele motyli, wśród których możemy wymienić między innymi: rusałkę admirał, rusałkę pokrzywnik, pertowca większego; licznie występują chrząszcze. 21 gatunków zwierząt występujących w Gorcach znajduje się w rejestrze Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Do charakterystycznych cech Gorców należą duże kompleksy leśne, które występują w dwóch piętrach roślinności: w reglu dolnym na wysokościach od 650 do 1100m n.p.m. oraz w reglu górnym powyżej 1100 m n.p.m. Drzewa, które porastają Gorce, to przede wszystkim świerk, buk, jodła, modrzew, wiąz, jesion, jawor oraz olsza szara. Wiele drzew liczy ponad 100 lat.
.
Papieżówka
Schron Robotniczy w Dolinie Kamienicy, Zasadne (1976). Szałas wybudowano w latach 60 XX wieku na polance nazywnej Do Grabca. Początkowo służył on robotnikom leśnym pracującym w pobliskiej składnicy drewna. Należał do Nadleśnictwa Kamienica, a potem, po reorganizacji, Limanowa. Kardynał Karol Wojtyta spędził w tym szałasie dwa tygodnie w lipcu 1976 roku Rozmyślał, czytał, notował, a także wędrował po górach. Ponieważ był to deszczowy lipiec i przy szałasie utworzyło się błoto dla wygody ułożył przed wejściem bruk z kamieni wydobytych z Kamienickiego Potoku. Robotnicy pracujacy w składnicy drewna z zainteresowaniem obserwowali Nieznajomego. Ale nikt nie wiedział, kto to jest. Wszystko wyjaśniło się dopiero wówczas, gdy przyjechał po Niego samochód z siedziby arcybiskupów krakowskich.
.
Gorczański Park Narodowy
Gorczański Park Narodowy oficjalnie powstał w 1981 roku na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 1980. Jest jednym z 23 parków narodowych na terenie Polski. Obejmuje centralne pasmo Gorców, m.in. masywy Turbacza i Gorca. Dyrekcja Gorczańskiego Parku Narodowego znajduje się w Porębie Wielkiej. Od dawna dostrzegano konieczność ochrony tutejszego krajobrazu, który posiada duże walory przyrodnicze. W 1927 roku właściciel tych terenów – Ludwik Wodzicki z Poręby Wielkiej - utworzył na obszarze 114 ha rezerwat przyrody im. Władysława Orkana. Gorczański Park Narodowy miał początkowo powierzchnię 5908 ha, w 1988 został rozszerzony do 6763 ha, później zwiększono jeszcze jego powierzchnię, stan na rok 2002 wynosił 7030 ha. Najstarszym sakralnym zabytkiem GPN jest kapliczka Bulandy na polanie Jaworzyna Kamienicka. Park znajduje się na terenie 5 gmin: Mszana Dolna (1161 ha), Niedz- wiedź (2995 ha), Kamienica (1313 ha), Nowy Targ (598 ha), Ochotnica Dolna (963 ha). Większość stanowi własność Skarbu Państwa (6567 ha), pozostały obszar to własność prywatna (382 ha) lub gminna (81 ha). Na obszarze parku znajdują się poza Turbaczem wszystkie najwyższe szczyty Gorców: Jaworzyna Kamienicka (1288 m), Kiczora (1282 m), Kudtoń (1279 m), Gorc (1228 m) i Czoło Turbacza (1258 m). Symbolem parku jest salamandra plamista. Na terenie Zasadnego znajdują się polana Świnkówka, polana Ustępne, polana Bieniowe, polana Średniak, polana Jaworzyna Kamieniecka, Polana Wzorowa, częściowo Hala Długa, przełęcz Borek, jaskinia Zbójecka Jama, Czubaty Groń oraz szczyty: Gorc (1228 m), Przysłtop (1185 m), Jaworzyna Kamieniecka (1288 m). Poza terenem GPN znajdują się: polana Gorc Kamienicki, Nowa Polana, przełęcz Wierch Młynne (750 m) oraz szczyty: Gorc Kamienicki (1160 m), Lanckorona (746 m), Czu- bak (693 m), Magurzyca (875 m), Wierch Lelonek (955 m) i Skrzyńska (752 m).
.
Zbójnicka Jama
Jest to jaskinia na zachodnich zboczach Jaworzyny Kamienickiej. Znajduje się w odległości 800 m od kapliczki Bulandy, usytuowanej na polanie Jaworzyna Kamienicka. Wejście do niej jest dość trudne, rozpoczyna się bowiem pionową studzienką o głębokości 3,5 m. Od dna studzienki odchodzi szczelina o przebiegu NE-SW, w południowo-zachodnim kierunku mająca długość 10 m, w kierunku północno-wschodnim 15 m. Z obu stron kończą się zawaliskiem. Otwór wejściowy i szyb porośnięte są glonami oraz wątrobowcami. Zimą ciepłe powietrze wydobywające się z jaskini topi śnieg w jej otworze wejściowym. Jest to jaskinia osuwiskowa. Według geologów jest ona początkowym etapem powstawania osuwiska. Zdaniem podań czasowo chronili się w niej zbójnicy. O jaskini wiedział już w 1914 roku Kazimierz Sosnowski – popularyzator Beskidów, w tym również Gorców. Istnieje kilka legend związanych z jaskinią. Według jednej z nich jaskinię i jej okolice upodobali sobie pankowie ziemne duchy z naroślami na twarzach. Według innej legendy jaskinia kiedyś podobno ciągnęła się pod całymi Gorcami. Sprawdzili to juhasi, wpuszczając do niej kozę, która umorusana wyszła pod Mogielicą.
.Czubaty Groń
Wychodnia skalna na północno-zachodnich, opadających do doliny Kamienicy zboczach Przysłopu w Gorcach. Zbudowany jest z odpornych na wietrzenie piaskowców i zlepieńców. Znajduje się w lesie na obszarze Gorczańskiego Parku Narodowego, tuż powyżej szlaku turystyki konnej i narciarskiej z Trusiówki na polanę Jaworzyna Kamienicka, pomiędzy dwoma niewielkimi potokami uchodzącymi do Kamienicy. (Teren wsi Zasadne.)
.
"Wyrusz z nami w Gorce"
Czerwony szlak turystyczny „Wyrusz z nami w Gorce" prowadzi przez Masyw Gorca i rozpoczyna się w Zasadnem, dalej wiedzie przez przełęcz Młynne, Wierch Lelonek, Gorc i Gorc Kamienicki. Możemy nim wrócić do Zasadnego lub wyruszyć dalej, ponieważ łączy się ze szlakiem niebieskim. Na przykład można nim dojść do Rzek, dalej przejść obok Papieżówki, by dotrzeć do przełęczy Borek (3,5 h). Stamtąd prosta droga na Turbacz (40 min). Ze szlaku „Wyrusz z nami w Gorce" rozciągają się wspaniałe widoki na cały masyw Tatr, na Beskid Wyspowy, Gorce i samo Zasadne.
